Wat is carbon-montagepasta en waarom heb je het nodig?

Heb je echt carbon-montagepasta nodig? Het antwoord is eigenlijk heel eenvoudig: Het monteren van carbononderdelen op de fiets is altijd een heet hangijzer! Want carbon is – in tegenstelling tot ijzer – licht, maar ook enigszins kwetsbaar. Carbon-montagepasta (of kortweg: "carbonpasta") helpt je om fietsonderdelen van carbon veilig met elkaar te verbinden, zonder de dure componenten te beschadigen. 

Je hoeft je geen zorgen te maken, een fietsframe of componenten van carbon zijn tegenwoordig robuust en kunnen grote krachten weerstaan. Maar alleen als de inwerkende krachten uit de "juiste richting" komen. 

Waarvoor heb je carbon-montagepasta nodig?

Voor normaal gebruik zijn carbononderdelen natuurlijk geschikt. Wat fietsonderdelen van carbonvezels echter helemaal niet kunnen verdragen, zijn plaatselijke schokken of te strak aangedraaide schroeven en klemmen. Je kunt fietsonderdelen van carbon niet zomaar vastschroeven, het voorgeschreven aandraaimoment, dus de kracht waarmee je schroeven of klemmen vastdraait, mag niet worden overschreden. Om toch voor een stevige verbinding te zorgen, is er carbonpasta. 

Als een zadelpen van carbon of een carbonstuur zonder carbon-montagepasta en aandraaimomentsleutel in de wurggreep worden genomen, kunnen gloednieuwe fietsonderdelen direct zo beschadigd raken dat ze alleen nog maar in de prullenbak belanden. Nog erger is het echter als stuur of zadel onzichtbaar beschadigd zijn, en het dan tijdens gebruik blijkt dat ze niet meer zo stabiel waren als je dacht – het kraakt, en je bouwt al een ongeluk.

Hier kom je te weten waarom carbonpasta je helpt om fietsonderdelen veilig te monteren, wat carbon-montagepasta eigenlijk is en hoe je het correct gebruikt.

Contactpunt 1: Carbon-montagepasta fixeert een carbonstuur veilig in de stuurpen. Of nu het stuur of de stuurpen of beide van carbonvezels zijn gemaakt, maakt niet uit. Afbeelding © Giant

Hoe kunnen carbononderdelen bij de montage zonder montagepasta beschadigd raken?

Stel je voor dat je schroeven op een carbon-stuurpen vastdraait. Als je een schroef, die in een carbononderdeel zit, te strak aandraait, wordt niet de schroef, die slechts een paar cent kost, beschadigd. In plaats daarvan scheurt de bevestigingslus en is de stuurpen dan afval. Als je een klem om een carbononderdeel (bijvoorbeeld de zadelklem of de bevestigingen van rem- en schakelhendels) te strak aandraait, kan het carbon scheuren krijgen, de diagnose is dan hetzelfde: afval.

Hoe werkt carbon-montagepasta? 

Carbonpasta behoort tot de montage-smeermiddelen. Betekent dat dat er hier carbon in het montagevet zit? Het is zoals met tandpasta en aardbeientaart – hier is de pasta voor carbon, niet van carbon. In carbonpasta zitten kleine deeltjes die de wrijving tussen stuur en stuurpen, tussen zadelpen en frame of tussen stuur en de klemmen van schakelhendels en remhendels verbeteren. Zo wordt de belasting van de klemvlakken verminderd, kunnen de klemmen met minder koppel worden vastgedraaid en blijven ze toch stevig zitten. 

> De deeltjes kunnen uit verschillend materiaal bestaan: Afhankelijk van de fabrikant worden glas, natuurlijke stoffen zoals puimsteen of ook vezels toegevoegd. 

> De basispasta bestaat uit vet. Afhankelijk van de fabrikant kan dit biologisch afbreekbaar vet uit hernieuwbare grondstoffen of synthetisch smeermiddel zijn.

Contactpunt 2: Schakelhendels en remhendels (of in dit geval de combinatie van beide) moeten op het carbonstuur worden bevestigd. Ook hier komt carbon-montagepasta tussen. Afbeelding © Giant

• De kleine deeltjes in de pasta verbeteren de wrijving en daarmee de grip tussen de fietsonderdelen. 
• De onderdelen blijven dan zitten, zelfs als de klemmen met minder koppel worden vastgedraaid.
• Zo verschuiven de fietsonderdelen niet, vooral bij de zadelpen is dat bijzonder praktisch. 
• Tegelijkertijd voorkomen ze dat de onderdelen zich “vastvreten”, zo vast komen te zitten dat ze moeilijk los te maken en te vervangen zijn.
• Een ander pluspunt: carbon-montagepasta kan het vervelende kraken, dat af en toe tussen fietsonderdelen ontstaat, verminderen of zelfs voorkomen.

Sommige fietsers zijn bang voor het gebruik van carbon-montagepasta, want als er deeltjes in de pasta zitten, schuren ze dan niet en maken ze daarmee de oppervlakken van de dure carbononderdelen kapot? Hier geven experts en ook de ontwikkelaars geruststelling. Natuurlijk kunnen de deeltjes aan het oppervlak van de onderdelen schuren. Dat gebeurt echter alleen als de fietsonderdelen bewegen en er wrijving ontstaat – precies dat voorkomt carbon-montagepasta.

Contactpunt 3: Het frame en de zadelpen kunnen met behulp van carbon-montagepasta veilig worden vastgeschroefd. Afbeelding © Orbea

Waar moet je op letten bij het kopen van carbonpasta?

• Carbonpasta is een fietsverzorgingsproduct zoals elk ander. Zoals altijd loont het op de lange termijn om op goede kwaliteit te letten en producten van gerenommeerde fabrikanten te gebruiken. 
• Resten van de montagepasta kunnen bij de volgende fietswasbeurt of door een regenbui worden weggespoeld en in de bodem of het grondwater terechtkomen. Daarom moet je, net als bij alle reinigingsmiddelen, milieuvriendelijke en biologisch afbreekbare producten kiezen en ervoor zorgen dat resten in de vuilnisbak of het riool terechtkomen en in geen geval op het grasveld.
• Er zijn fabrikanten die veel waarde hechten aan bijzonder milieuvriendelijke ingrediënten. Peatys bijvoorbeeld produceert een carbon-montagepasta van hernieuwbare vetten, natuurlijke puimsteen levert de fijne deeltjes.
• Vaak vind je carbon-montagepasta onder de Engelse benamingen Carbon Assembly Paste, Fiber Grip of Anti-Slip Paste. In het Duits zijn de benamingen Carbonpaste of Carbon-Montagepaste het meest voorkomend.
• Er zijn handleidingen die je uitleggen hoe je zelf montagepasta voor carbononderdelen kunt mixen. Maar zijn ze aan te raden? ...moeilijk! Het kan zijn dat het mengsel goed werkt. Maar als dat niet het geval is, zijn dure carboncomponenten verloren!

> Hier gaat het naar Carbon-Montagepaste in de onlineshop

De beste carbon-montagepasta heeft geen nut als je de schroeven toch te strak aandraait. Daarom geldt: Altijd met een momentsleutel werken! Afbeelding © Topeak

Hoe gebruik je carbonpasta correct? 

1. Afhankelijk van welke carbonpasta je koopt, zijn er verschillende methoden om het op de fiets aan te brengen. Sommige producten worden geleverd met een klein kwastje. Andere kun je in een vetspuit stoppen, wat vooral de moeite waard is voor veel-sleutelaars. Carbon-montagepasta eenvoudig met de vinger smeren is ook niet verboden. 
2. Breng een dunne laag carbon-montagevet aan op de vast te klemmen plek.
3. Minder is meer – dat spaart niet alleen je portemonnee, maar ook het milieu. 
4. Nu kun je je fietsonderdeel plaatsen en de schroeven aandraaien.
5. Heel belangrijk! Vooral bij de montage van carboncomponenten moet je altijd een momentsleutel gebruiken! Deze voorkomt dat je de schroeven te strak aandraait en daarmee schade aanricht. 
6. Op de fietsonderdelen staat meestal de toegestane kracht in Nm (Newtonmeter) aangegeven. 
7. Na de montage kun je zichtbare resten van de pasta eenvoudig voorzichtig afvegen.

Op deze stuurpen kun je goed de toegestane koppels van 6 Nm respectievelijk 1 Nm herkennen (ook al is dit model niet van carbon gemaakt, er gelden maximale waarden). Afbeelding © Reverse

Hoort carbonpasta alleen tussen carbon en carbon of ook tussen carbon en aluminium?

Beide! Met carbonpasta kun je de grip tussen twee carbononderdelen verbeteren, maar ook tussen carbon en andere materialen. 

Er zijn fietsmonteurs die carbonpasta aanbevelen om fietsonderdelen slipvrij te verbinden, zelfs als ze niet van carbon zijn, bijvoorbeeld een aluminium zadelpen in een aluminium frame. Dat is prima. Maar een bewegende verbinding mag absoluut niet in aanraking komen met carbon-montagepasta, want door de bewegingen werken de deeltjes als schuurpapier!

Is carbonpasta geen montagepasta?

Zijn carbonpasta en montagepasta gewoon hetzelfde? Nee, heel eenvoudig, in montagepasta ontbreken de deeltjes. Daardoor is het verschil duidelijk. Montagepasta smeert. Carbon-montagepasta klemt.

Meer informatie over de juiste montage van je cockpit vind je in de artikelen "Fiets-stuur en stuurpen correct ombouwen en instellen" en "Fiets-stuur instellen".

Als je meer wilt weten over fiets-smering, kun je verder lezen in ons artikel "Fiets vetten uitgebreid uitgelegd!".