Het belangrijkste is dat de fiets goed gesmeerd is, maakt niet uit waarmee? Nee, zo werkt het helaas niet, met het verkeerde vet op de fiets sta je behoorlijk in de problemen. Wat kan fietsenvet, welke smeermiddelen zijn er en wanneer heb je ze nodig? Hier in de Bike Blog kom je erachter!
Wat is fietsenvet?
Fietsenvet, montagepasta, smeermiddel, vet... er zijn veel verschillende pasta's, mengsels en middeltjes voor fietsen. Over het algemeen vormt het vet een film die de montage van nieuwe fiets onderdelen vergemakkelijkt, wrijving vermindert of simpelweg fiets onderdelen beschermt en onderhoudt. Er zijn verschillende vetten voor verschillende toepassingen rond de fiets, hier nemen we ze een voor een onder de loep. In dit artikel gaat het om alle mogelijke fietsenvetten, maar NIET om aandrijfsmering (dus “kettingvet" of kettingwas!), want dat is een onderwerp op zich. Precieze informatie over de productie en samenstelling laten we hier achterwege, want elke fabrikant heeft zijn bedrijfsgeheimen, je moet alleen het volgende weten:
- Fietsenvet is stroperig tot stevig, dat is het duidelijke verschil met olieachtige fietssmering.
- Het wordt geleverd in een tube of potje.
- Je kunt het opborstelen, een vetspuit gebruiken of het met de vingertop aanbrengen.
- Vanwege de stroperige consistentie blijft het langer op zijn plaats en wordt het niet weggespoeld bij het wassen van de fiets of bij tochten in de regen.
- Het voorkomt dat water in schroefverbindingen dringt en roest veroorzaakt.
- Afhankelijk van het type kan fietsenvet het losmaken van schroefverbindingen vergemakkelijken of de schroef “vastplakken”, een glijfilm vormen of geluiden voorkomen.
- Er zijn enkele fabrikanten, zoals Peaty’s en Muc-Off die bijzonder milieuvriendelijke ingrediënten gebruiken. Hun producten zijn onschadelijk voor het grondwater en biologisch afbreekbaar.
- Hoogwaardige vetten voor fietsen zijn bovendien bestand tegen hoge en zeer lage temperaturen, ze zijn drukbestendig en niet oplosbaar in water.
- Voordat je vet op de fiets aanbrengt, moet je de betreffende plek reinigen en goed drogen.
- Als je het vet weer wilt verwijderen, heb je een vetoplosser nodig.
|
Let op, valkuil 1: Fietsenvet voor montage mag niet worden gebruikt bij verbindingen waarvoor de fabrikant bij de montage schroefborging aanbeveelt of al heeft aangebracht. Let op, valkuil 2: Sommige fabrikanten bevelen voor bepaalde schroefverbindingen absoluut het gebruik van een montagevet aan, anderen raden het uitdrukkelijk niet aan. Hieraan moet je je altijd houden, anders kan de garantie vervallen. |
Montagepasta of montagevet
Algemeen fietsenvet kan van alles een beetje, het smeert, helpt bij de montage en voorkomt vastgelopen schroefverbindingen. Montagevet is vaak ook een goede bescherming tegen roest en vocht. Daarom wordt aanbevolen om schroeven die zich aan de buitenkant van de fiets bevinden en in contact kunnen komen met water (dus eigenlijk: allemaal) met montagevet in te smeren voordat ze worden ingeschroefd. Vaak vind je dit vet onder de Engelse benaming "Grease".
Montage-fiets-vet van Peaty's
Zo gebruik je fiets-montagevet:
- Breng het montagevet aan op de gereinigde oppervlakken.
- Nu kun je de fietsonderdelen verbinden.
- Resten kunnen met een zachte doek worden afgewist.
Waar heb je dit fiets-vet nodig?
Montagevet kan op alle schroefverbindingen worden aangebracht (let op de aanbeveling van de fabrikant!). Werkt op assen, bij het monteren van nieuwe pedalen, de onderdelen van de schakelgroep, op de trapas, ook op schoenplaatjes. Het is niet bedoeld voor de ketting/aandrijfsmering!
Waarom heb je dit fiets-vet nodig?Het voorkomt de reactie van verschillende metalen en daarmee de vorming van roest. Het beschermt oppervlakken, schroeven roesten niet vast, vreten zich ook niet vast en tegelijkertijd kan het piepgeluiden verminderen. |
Koperpasta of Anti-Seize
Als je een schroef lang genoeg op zijn plaats laat zitten, kan het gebeuren dat je hem op een gegeven moment niet meer kunt losdraaien. Dan heeft hij zich "vastgevreten". Nog iets vervelender is "contactcorrosie", hier reageren gevoelige metalen, roest ontstaat en de onderdelen plakken letterlijk aan elkaar. In zo'n geval krijg je de fietsonderdelen vaak alleen nog maar met brute kracht uit elkaar (waarbij veel fietsmonteurs zweren bij een bad in cola...). Om dit te voorkomen, kun je bij de montage een speciaal fiets-montagevet op de schroef aanbrengen. Hier vormen koperdeeltjes een barrière tussen de metalen en voorkomen zo vastzittende schroeven. In Duitsland heet dit vet koperpasta; "tegen vastvreten" heet in het Engels "anti-seize", daarom wordt naast "copper-paste" ook deze benaming vaak gevonden. Dit montagevet brengt ook nog wat Bling-Bling in de fietswerkplaats, zoals je op onze titelafbeelding ziet!
Koperpasta van Muc-off
Zo gebruik je Anti-Seize vet:
- Breng het vet aan op het gereinigde oppervlak of de schroef
- Bevestig de fietsonderdelen
- Overtollig vet kun je met een doek afvegen
Waar heb je dit fiets-vet nodig?
Op alle verbindingen die je ook weer wilt losmaken. Dit fiets-vet werkt ook als je een metalen zadelpen in een metalen frame wilt inbouwen.
Waarom heb je dit fiets-vet nodig?Het voorkomt dat schroeven vastlopen of vastplakken en niet meer losgemaakt kunnen worden. Tegelijkertijd worden piepgeluiden geminimaliseerd. |
Fiets-vet dat plakt: Schroefbeveiliging
Als je met je MTB over hobbelige paden rijdt, wordt de fiets aan enorme trillingen blootgesteld. Ook andere fietsen worden flink door elkaar geschud. Geen probleem – zolang de schroefverbindingen stevig blijven. Door de trillingen kunnen schroeven echter losraken, en dan heb je een probleem! Er zijn fiets-vetten van verschillende fabrikanten (in dit geval waarschijnlijk meer “Lijm”) die ervoor zorgen, dat de schroefverbindingen niet ongewenst loskomen. Je vindt dit type montage-vet ook onder de Engelse term “Threadlocker”. Er zijn verschillende sterkte-niveaus – hoe sterker de formule, hoe beter de verbinding blijft zitten. De schroeven zijn echter ook moeilijker weer los te maken, vooral als er een “hoogvaste mengsel” is aangebracht.
Schroefbeveiliging van Liqui-Moly
Zo gebruik je schroefbeveiliging:
- Het product wordt op de schroefdraad van de schroef aangebracht.
- Je kunt het vet eenvoudig met de vingertop aanbrengen.
- De schroef kan zoals gewoonlijk worden ingeschroefd.
- Resten kunnen met een zachte doek worden afgeveegd.
- Het hardt dan in de komende uren uit en beveiligt de schroefverbinding.
Waar heb je dit fiets-vet nodig?
Met schroefbeveiliging kun je alle schroeven beveiligen die je op je fiets vindt, van de zadelklem tot de bagagedrager-staaf, ook geschikt voor cleats-schroeven.
Waarom heb je dit fiets-vet nodig?Schroefbeveiliging voorkomt dat schroefverbindingen onderweg door trillingen losraken. Het dicht ook de schroefverbinding af. Het wordt aanbevolen om alleen schroeven hiermee te beveiligen die het echt nodig hebben. Waar het niet echt nodig is, maakt dit plakkende fiets-vet je leven alleen maar onnodig moeilijk. |
Lager-vet en kogellager-vet
Verschillende fietscomponenten werken met behulp van lagers – kogellagers of conische lagers. Zoals alle bewegende delen van de fiets zijn deze lagers aan slijtage onderhevig. Dat betekent omgekeerd dat ze door reiniging en onderhoud aanzienlijk langer meegaan. Het onderhoud van industriële lagers en kogellagers is echter meer een klus voor gevorderde fietsmonteurs. We vermelden het bijbehorende vet hier dus alleen kortheidshalve en volledigheidshalve. Let op, sommige fiets-lagers willen de fabrikanten expliciet zelf onderhouden, als je ze uit elkaar haalt, vervalt de garantie!
Lager-vet voor de fiets van Peaty's
Zo gebruik je dit fiets-vet:
Om een lager te smeren, moet je het meestal eerst verwijderen en demonteren. Dat is hogere monteurskunst en daarom niet in een korte handleiding te bespreken!
Waar heb je dit fiets-vet nodig?
Kogellagervet wordt overal gebruikt waar lagers gesmeerd moeten worden. Lagers zijn te vinden in het balhoofd (stuur), bij de trapas, de pedalen of in de naaf van het wiel.
Waarom heb je dit fiets-vet nodig?In principe zorgt kogellagervet op de fiets ervoor dat de lagers soepel werken, schoon en droog blijven en het houdt tegelijkertijd de slijtage onder controle. |
Carbon-montagepasta
Fietsonderdelen van carbon mogen alleen met een zeer beperkt koppel worden vastgeklemd, onder te veel druk zouden ze breken. In carbonpasta zitten deeltjes die de wrijving verhogen en daarmee de grip verbeteren bij weinig krachtinzet.
In de fietsblog is er een uitgebreid artikel over carbonpasta, als je meer wilt weten, moet je daar zeker eens langsgaan!
Carbon Gripper van Muc-off
Zo gebruik je carbon-montagevet:
- Breng het vet aan op de oppervlakken die geschroefd moeten worden
- Schroef de klemmen vast met inachtneming van de aangegeven Nm (gebruik een momentsleutel!)
- Resten kun je vervolgens met een zachte doek afvegen
Waar heb je dit fiets-vet nodig?
Overal waar carbon onderdelen gemonteerd moeten worden, is dit vet verplicht. Het wordt gebruikt bij carbon op carbon, maar kan ook worden toegepast bij de combinatie carbon/aluminium of carbon/andere materialen.
Waarom heb je dit fiets-vet nodig?Het verbetert de grip tussen fietsonderdelen van carbon, zodat ze met minder kracht kunnen worden vastgeschroefd. |
Montagepasta tegen kraakgeluiden
Krakken, kraken of piepen - hoe je het ook noemt... het is irritant! Een fiets zou geen geluiden moeten maken, want als hij hoorbaar is, rijdt altijd het onbehaaglijke gevoel mee dat er iets niet klopt.
Als je fiets geluiden maakt, moet je altijd eerst controleren of er geen redenen zijn die moeten worden verholpen! Pas dan kun je proberen de geluiden door smeren te verhelpen.
Creak Freak Fiets Montagevet van RSP
Zo gebruik je fiets-vet dat geluiden moet voorkomen:
- Laat eerst controleren of het geluid te wijten is aan een reparatiebehoevende schade!
- Zo niet, breng dan het anti-piep-vet aan op de getroffen onderdelen.
- Zet de getroffen onderdelen weer in elkaar.
Waar heb je dit fiets-vet voor nodig?
Dit montage-smeermiddel komt tussen piepende of krakende fietsonderdelen.
Waarom heb je dit fiets-vet nodig?Het kan werken als verbindingen aan je fiets geluiden maken die geen reparatie vereisen. |
Fiets-vetten – verder lezen…
Zoals je ziet, zijn er tal van verschillende fiets-smeringen voor de meest uiteenlopende toepassingen. Geleidelijk aan zullen we ze in de Bike Blog nader bekijken en hun gebruiksdoeleinden toelichten, deze bijdragen kun je al lezen:
- Wat is carbon-pasta en waarvoor heb je het nodig?
- Fiets goed onderhouden – Tips voor onderhoud- & smeermiddelen
Hoofdfoto: Muc-off
